SAFARI MAGAZINE | GUJARATI EDITION

Current issue

અંક નં. ૩૬૦ | સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૪

Cover story

અવકાશમથકમાં ફસાયેલાં સુનિતાના અને સાથી યાત્રીના શરીર પર શું વીતી રહ્યું છે? હજી શું વીતવાનું છે?

અવકાશયાત્રીઓ સુનિતા વિલિઅમ્સનું અને બુચ વિલમોરનું માત્ર આઠ દિવસીય સ્પેસ મિશન અનિયતકાલીન કેમ બન્યું? નાસાએ શી ભૂલ કરી નાખી? અંતરિક્ષમાં લાંબા સમયની વજનહીન દશા અવકાશયાત્રીનાં હાડકાં, આંખો, મગજ, હૃદય, કીડની વગેરેને શી રીતે હાનિ પહોંચાડે છે? મનુષ્ય માટે ધરતીનો છેડો ધરતી જ કેમ છે?

૧૯૮રની સાલમાં આર્નોલ્ડ નિકોગોસિઆન અને જેમ્સ પારકર નામના બે અમેરિકન તબીબી નિષ્ણાતોએ Space Physiology and Medicine શીર્ષકનું પુસ્તક લખ્યું હતું. (નિકોગોસિઆન ઘણો સિનિયર હતો.) સામાન્ય વાચકોને હાઇ-ફાઇ વિષયના એ પુસ્તકમાં રસ ન પડે, છતાં પુસ્તક તેમણે વાંચવા જેવું નહોતું એવું પણ નહિ. એકવીસ પ્રકરણોમાં વહેંચાયેલા ૩૩૬ પૃષ્ઠોનું એ પુસ્તક વાંચ્યા પછી એક જ અભિપ્રાય બંધાય કે લાંબી સમાનવ અવકાશયાત્રા ખેડવી તે આપણું પૃથ્વીવાસીઓનું કામ નહિ. આપણા માટે તો પૃથ્વી જ ભલી. ‘जीना यहाँ, मरना यहाँ; इसके सिवा जाना कहाँ’ એ ફિલ્મી ગીત જેવો પુસ્તકનો સારાંશ છે. સારાંશમાં તથ્યનો અંશ છે. અંતરિક્ષમાં બહુ લાંબો સમય વીતાવતા અવકાશયાત્રીઓને થતી osteoporosis, brain damage, loss of muscle mass, cataract, depression વગેરે મળીને કુલ 52 જાતની શારીરિક-માનસિક વ્યાધિઓ આર્નોલ્ડ નિકોગોસિઆએ તથા જેમ્સ પારકરે તેમના પુસ્તકમાં દાખલાદલીલો સહિત વર્ણવી છે.

More interesting articles

કોમોડોના લોખંડી દાંતવાળા દૈત્ય કાચિંડા

ઇન્ડોનેશિયાના કોમોડો નામના ટાપુ પર વસતા દસેક ફીટ લંબાઇના ડરામણા કાચિંડા ડાયનોસોરના વંશજ જેવા દેખાય છે. હકીકતે ડાયનોસોર સાથે તેમને કશો જિનેટિક સંબંધ નથી. આ કાચિંડાના Megalania સ્પિસિસના પૂર્વજો ૪૦ લાખ વર્ષ સુધી ઓસ્ટ્રેલિયામાં વસતા હતા. કોમોડોની સરખામણીએ વધુ મોટા (૧૬ ફીટ લાંબા) હતા. જુલાઇ ર૪, ર૦ર૪ના દિવસે એટલે કે થોડાં સપ્તાહ પહેલાં જ ડો. આરોન લિબ્લાન્કે અને તેના સહાયક જીવવિજ્ઞાનીઓએ કોમોડો ડ્રેગન નામે ઓળખાતા તગડા કાચિંડાના દાંત તપાસ્યા. માઇક્રોસ્કોપિક નિરીક્ષણ બાદ જે માહિતી સાંપડી તે કાશીની કરવતવાળી કહેવત સાથે બંધબેસતી આવી જતી હતી.

છાપામાર મનવાર Emden

ચીનના પૂર્વ કિનારે ચિંગતાઉ / Tsingtau બંદરમાં લાંગરેલી જર્મન ક્રૂઝર મનવાર Emden ના સેકન્ડ ટોરપિડો ઓફિસર વૉન ઓહેનઝુરસને શાહી જર્મન નૌકાદળનો ટેલિગ્રામ મળ્યો. સંદેશો વાંચીને તે સ્તબ્ધ થયો અને મનમાં ફડકો પણ અનુભવ્યો. તારીખ જૂન ર૯, ૧૯૧૪ હતી. ટેલિગ્રામમાં નૌકાદળે જણાવેલું કે ચોવીસ કલાક પહેલાં ઑસ્ટ્રિયા-હંગેરી સામ્રાજ્યના પાટવીકુંવર અને ગાદીવારસ ફ્રાન્ઝ ફર્ડિનાન્ડની હત્યા કરવામાં આવી હતી. એક સર્બિઅન યુવાને ફર્ડિનાન્ડને અને તેની પત્નીને બોસ્નિયા-હેર્ઝેગોવિનાની રાજધાની સારાયેવોમાં ઠારી મારી દીધાં હતાં.

પ્રાણીઓ અને પંખીઓની લાગણીઓ

હોલિવૂડની અત્યંત લોકપ્રિય નીવડેલી Air Buddis નામની ફિલ્મ જોવાનો મોકો ચૂકી ગયા હો તો અહીં રજૂ થતા લેખ પૂરતું ફક્ત આટલું જાણી લો : ફિલ્મ ગોલ્ડન રિટ્રીવરની જાતવાળા કૂતરાના ફેમિલીને લગતી છે. અતિશયોક્તિનો મરી-મસાલો તેમાં છૂટે હાથે વપરાયો છે–જેમ કે ફેમિલીના શ્વાન-સભ્યો પટકથાને વાચા આપવા માટે પ્રસંગોને અનુરૂપ ડાયલોગ બોલે છે. (કથાની વધુ જમાવટ કરતા ડાયલોગ હિન્દીમાં ડબ થયેલી ‘નન્હે નટખટ’ આવૃત્તિના છે). મૂળભૂત રીતે જોતાં તેઓ કથાને નહિ, પોતાની જે તે લાગણીને વાચા આપે છે. થિએટરોની ટિકિટબારી પર ફિલ્મ ટંકશાળ નીવડ્યાનું એ મુખ્ય કારણ છે.

Notice

Due to Adobe Flash being discontinued and other technology upgrades it is no longer possible for us to provide your favorite Safari Magazine on web/desktop. In order to provide more convenience and reading pleasure we have moved the content to native mobile apps.
If you are a digital subscriber then download the mobile app and enjoy reading in the HP MobiLib Digital Pocket Library app from Harshal Publications.