SAFARI MAGAZINE | GUJARATI EDITION

Current issue

અંક નં. ૩૬૮ | મે, ૨૦૨૫

Cover story

IPL જેવી મેચોને રોમાંચક અને રસાકસીભરી બનાવતું ક્રિકેટનું વિજ્ઞાન

ઓસ્ટ્રેલિયાનો બેટ્સમેન ડેવિડ વોર્નર ર૦૧૭માં ભારતીય અખાડેબાજના મગદળ જેવા બેટ સાથે મેદાનમાં રમવા આવ્યો ત્યારે એ બેટે સ્ટેડિયમમાં દૂર બેઠેલા પ્રેક્ષકોનુંય ધ્યાન ખેંચ્યું. લાઇવ ટેલિકાસ્ટિંગ માટેના કેમેરા બેટ પર ફોકસ થયા અને બેઉ અમ્પાયરોએ ભવાં ચડાવ્યાં. બેટની સપાટ છાતીથી ખૂંધ જેવી ‘પીઠ’ નું માપ ૮પ એમ. એમ. હતું. બેટની ડાબી જમણી કિનારો / edges પ૦ એમ. એમ. જાડી હતી અને બેટનું વજન ૧.ર૧ કિલોગ્રામ હતું.

વજન તો ઠીક, પણ બેટનું કદ-માપ અમ્પાયરોને વાંધાજનક લાગ્યાં. આમ છતાં તેઓ વાંધો લેવાની સ્થિતિમાં ન હતા. ક્રિકેટના સ્થાપિત નીતિનિયમોનો ડેવિડ વોર્નરે ભંગ કર્યો ન હતો. નીતિનિયમો સૌ પ્રથમ ૧૭૪૪માં ઘડાયા તે પછી વખતોવખત અમુક કલમોનું સ્થાન બીજી નવી કલમોએ લીધું અને મેરિલેબોન ક્રિકેટ ક્લબની / MCC ની સમિતિએ ફાઇનલ સ્વરૂપ આપ્યું તે વર્ષ ૧૭૮૭નું હતું, પરંતુ તેમાં પણ ખેલાડીઓને ન મળવા જેવી છૂટ મળી રહેતી હતી. ઇન્ડિયન પ્રીમીયર લીગ / IPL નો વાયરો ર૦૦૮માં શરૂ થયો તે પછી તો કશું ધારાધોરણ ન રહ્યું. નિયમોના ચોકઠામાં રહીને પણ ક્રિકેટના ખેલ સાથે ખિલવાડ કરી શકાતો હતો. મેચો રમતને બદલે બિઝનેસનું સ્વરૂપ પામી. રમતમાં પૈસા ભળ્યા તેમ સાયન્સ પણ ભળ્યું. પદાર્થવિજ્ઞાન / physics ‘ગેમ ચેન્જર’ બન્યું.

More interesting articles

ગુજરાતનો પહેલો અવતાર : અણહિલવાડ

કનૈયાલાલ મુન્શીએ તેમની ‘પાટણની પ્રભુતા’ શીર્ષકની ઐતિહાસિક નવલકથામાં લખ્યું છે તેમ મધ્યકાળમાં મૂળરાજ સોલંકીએ ગૂર્જર સામ્રાજ્યનો પાયો નાખ્યો–એ સામ્રાજ્ય કે જે લાંબે ગાળે તેનો સાથરો ફેલાતાં ગુજરાત રાજ્ય તરીકે ઓળખાવાનું હતું. મૂળરાજનું અણહિલવાડ પાટણ રાજ્ય બહુ મોટું ન હતું, પણ એ પરાક્રમી રાજવીએ અનેક વિજયો હાંસલ કરી બધી દિશાઓમાં તેના સીમાડા વિસ્તાર્યા. આજે ગુજરાતના નકશામાં સામેલ કચ્છ અને કાઠિયાવાડ જીતી લીધા. કેટલાક એવા પ્રદેશોને તાબે કરી મૂળરાજ સોલંકીએ પોતાના રાજ્યમાં ભેળવ્યા કે જે વર્તમાન ગુજરાતના સીમાડાની બહાર હતા. મુન્શીએ લખ્યું છે કે અણહિલવાડ પાટણ આખી ભારતભૂમિમાં પંકાતું હતું.

અશ્વમેઘ આયુધ : બ્રહ્મોસ

એપ્રિલ ૧૯, ર૦ર૪ના દિવસે ભારતીય વાયુસેનાનાં બે ગજરાજ C-17 Globemaster ટ્રાન્સપોર્ટ વિમાનો ૬ કલાક લાંબું ઉડ્ડયન ખેડીને ફિલિપાઇન્સ પહોંચ્યાં અને બ્રહ્મોસ ક્રૂઝ મિસાઇલ્સના પ્રથમ બેચની ડિલિવરી કરી દીધી. ફિલિપાઇન્સે બ્રહ્મોસની ત્રણ batteries / ટુકડીઓની ખરીદી માટે જાન્યુઆરી, ર૦રરમાં ભારત સાથે ૩૭.પ કરોડ ડોલરનો સોદો કર્યો હતો. (બ્રહ્મોસની બેટરીમાં ૪ લોન્ચર્સ અને ૧ર મિસાઇલ્સ હોય છે.)

ફિલિપાઇન્સ પછી ઇન્ડોનેશિયાએ બ્રહ્મોસ માટે ૪પ કરોડ ડોલરનો ઓર્ડર નોંધાવ્યો. વિયેતનામે ૭૦ કરોડ ડોલરના ખર્ચે બ્રહ્મોસ વસાવવા ભારત સાથે વાર્તાલાપ શરૂ કર્યો.

વ્યાધિ : પૃથ્વીનો તાવ, જડીબુટ્ટી : જિઓએન્જિનિઅરીંગ

પૃથ્વીનું તાપમાન પ્રતિવર્ષ વધતું હોવાનું ભાન માનવજાતને આજે રહી રહીને સ્વાનુભવે થયું છે, પણ મનુષ્યેતર સજીવસૃષ્ટિમાં તો તેની અસર વર્ષો થયે જોવા મળે છે. (જોવાની ફુરસદ હોવી જોઇએ.)

ઇટલીની આલ્પ્સ પર્વતમાળા પર વસતા chamois પ્રજાતિના બકરાઓનું કદ ૧૯૮૦ પછી રપ% જેટલું ઘટ્યું છે. આલ્પ્સના વાતાવરણનું સરેરાશ તાપમાન એટલા સમય દરમ્યાન +2 °C સેલ્શિયસ જેટલું વધ્યું છે.

Notice

Due to Adobe Flash being discontinued and other technology upgrades it is no longer possible for us to provide your favorite Safari Magazine on web/desktop. In order to provide more convenience and reading pleasure we have moved the content to native mobile apps.
If you are a digital subscriber then download the mobile app and enjoy reading in the HP MobiLib Digital Pocket Library app from Harshal Publications.