SAFARI MAGAZINE | GUJARATI EDITION

Current issue
અંક નં. ૩૧૯ | જાન્યુઆરી, ૨૦૨૧
Cover story
સુપરનોવા બનનાર તારો Betelgeuse પૃથ્વીવાસીઓ માટે કેટલો જોખમી?
પૃથ્વીથી ૬૪૦ પ્રકાશવર્ષ છેટે મૃગશીર્ષ/ Orian તારામંડળમાં આવેલા Betelgeuse તારાનું ભારતીય નામ આર્દ્રા છે. ભારતીય ખગોળપંચાંગમાં જણાવેલાં કુલ ૨૭ નક્ષત્રોમાં આર્દ્રા નામે ઓળખાતું નક્ષત્ર પણ છે. અશ્વિનીથી ગણતાં તે છઠ્ઠું નક્ષત્ર છે. આ નક્ષત્રમાં વરસાદ પડે, એટલે તેને આર્દ્રા કહે છે. (સંસ્કૃતમાં આર્દ્રાનો અર્થ પાણી કે ભેજ થાય છે. આ કારણસર humidity માટે આપણે ત્યાંનો શબ્દ આર્દ્રતા છે.)
માગશર દરમ્યાન પૂર્ણિમાનો ચંદ્ર જે અવકાશી ક્ષેત્રમાં દેખાય અથવા તો કહો કે પૂર્ણિમાના ચંદ્રની પાશ્ચાદભૂમિકામાં જે અવકાશી ક્ષેત્ર (નક્ષત્ર) દેખાય તે મૃગશીર્ષ/Orion છે અને આર્દ્રા તારો એ જ નક્ષત્રમાં છે. નક્ષત્રમાં બીજા ત્રણ નોંધપાત્ર તારાઓ અનુક્રમે Sirius/ વ્યાધ, Regel/ બાણરજ અને Proyon/ પ્રભાસ છે. સૌથી પ્રસિદ્ધ Betelgeuse છે, જેની અંગ્રેજી જોડણી વિચિત્ર છે અને ઉચ્ચાર (બિટુલજૂસ) તો ઓર વિચિત્ર છે. તારો વળી તે બંને વિચિત્રતાઓને આંટી જતો અતિમાત્રાએ વિચિત્ર છે. કેટલાક મહિના પહેલાં આર્દ્રા/ Betelgeuse હારાકીરીના મૂડમાં હોય એવું તેનો ટેલિસ્કોપિક અભ્યાસ કરી રહેલા ખગોળનિષ્ણાતોને લાગ્યું. આર્દ્રાનું તેજ ઓસરી રહ્યું હતું. તેજસ્વિતા ઘટયાનો અર્થ એ થાય કે તારો ફાટવાને ઝાઝી વાર ન હતી.
More interesting articles
પાટે દોડતી પવનપાવડી
વિજ્ઞાનની અને ટેક્નોલોજિની તવારીખમાં વિશેષ કરીને એ શોધોને પ્રાધાન્ય મળ્યું છે કે જેઓ વિવિધ ક્ષેત્રે માનવજાતની પ્રગતિ માટે સ્પ્રિંગબોર્ડ બની. સકારાત્મક રીતે (અને પરમાણુ બૉમ્બ જેવા મામલે નકારાત્મક રીતે) એકાએક મોટું પરિવર્તન લાવી દીધું.
બીજી તરફ કેટલીક શોધો ખાસ ઉપયોગી ન હોવા છતાં જમાના પ્રમાણે નવો ચીલો આંકતી હોય તેમનો ઉલ્લેખ તવારીખના પાને માત્ર ફૂટનોટ તરીકે કરાયો છે-અને ક્યારેક તે પણ નહિ. એક શોધ Beach Pneumatic Transit નામની છે. નામ ચોક્કસ અજાણ્યું લાગવાનું, પણ કામ જાણવા જેવું છે.


અપરાજિત હિરો નામે હીરુ ઓનોડા
ફિલિપાઇન્સના લુબાંગ ટાપુ પર હિરુ ઓનોડા નામનો જાપાની સૈનિક વૃક્ષોછાયા પહાડની ટોચે છૂપાયેલો બેઠો હતો. દુનિયાભરમાં જેના પડઘા દિવસો સુધી પડવાના હતા તે ઘટના બનવા આડે થોડા કલાકો બાકી હતા.
હજી બપોરનો સમય હતો.હિરુ ઓનોડા સૂર્યાસ્ત થાય તેની રાહ જોતો હતો. ઉજાસના વાતાવરણમાં ઠાર માર્યા જવાનો કે ધરપકડ થવાનો ખતરો હતો. સાંજ નમતાં સાવ અંધકાર પથરાય તો સામેવાળી વ્યક્તિનો ચહેરો ઓળખી શકાવાનો ન હતો. સ્પષ્ટ ન થાય કે વ્યક્તિ મેજર તાનિગુચી છે કે નહિ. મુલાકાત માટે નક્કી કરાયેલું સ્થળ લુબાંગ ટાપુનું વાકાયામા પોઇન્ટ હતું.
વર્તણૂક જ્યાં વાચા છે.
કોઈ પ્રાણી મૂંગું છે. કોઈ પ્રાણી અવાજ કાઢી શકે છે, પણ અમુક લાગણી વ્યક્ત કરવા તે માધ્યમ કામ લાગતું નથી. કુદરતના ખોળે આપસમાં સંદેશાવ્યવહાર તો જરૂરી છે. ક્યારેક અસ્તિત્વનો મદાર જ સંદેશાની આપ-લે પર રહેતો હોય છે, એટલે બૉડી લૅન્ગવેજનો સહારો લેવાય છે.
ઇન્ડોનેશિયાના ૧,૮૦,૬૦૦ ચોરસ કિલોમીટરના સુલાવેસી ટાપુ પર ટોન્કિન મકાક/Tonkean macaque (શાસ્ત્રીય નામે Macaca tonkeana) પ્રજાતિના વાંદરા થાય છે. વાંદરા સમૂહચારી પ્રાણી છે. મધમાખીની જાતોમાં અમુક સ્પિસિસની મધમાખો Solitary/એકાકી હોય, પણ વાંદરા હંમેશા ટોળામાં રહે છે.

Notice
Due to Adobe Flash being discontinued and other technology upgrades it is no longer possible for us to provide your favorite Safari Magazine on web/desktop. In order to provide more convenience and reading pleasure we have moved the content to native mobile apps.
If you are a digital subscriber then download the mobile app and enjoy reading in the HP MobiLib Digital Pocket Library app from Harshal Publications.
Assured delivery via courier
Grab them while stocks last
Subscribe to our newsletter
Multiple payment options